Zamek w Toruniu

ozostałości toruńskiego zamku zostały dopiero po kilku wiekach wydobyte spod ziemi w 1961 roku. Ruiny znajdują się między Starym i Nowym Miastem i są trwale zabezpieczone.

Pierwsze założenie obronne powstało tu w 1233 roku jako drewniano-ziemny gród krzyżacki. Już wcześniej miejsce to było osiedlone przez ludzi. Po kilku latach jeszcze w pierwszej połowie XIII wieku wzniesiono pierwszy element murowany, którym był fragment kamiennego muru obwodowego. Zamek był siedzibą komtura i konwentu. Pierwszym znanym komturem był Otto wymieniany 1250 roku.

Prace nad umacnianiem postępowały bardzo szybko. Prawdopodobnie już w 1255 roku rozpoczęto budowę wieży i całego obwodu murów, o czym świadczy zapis biskupa sambijskiego Henryka. Około 1270 roku wzniesiono wieżę latrynową, która jako jedyny element zamku ocalała do dziś. Budowa została ukończona na przełomie XIII i XIV wieku wzniesieniem wspomnianej ośmiobocznej wieży, która nie była włączona w obręb murów. Z tego okresu budowy pochodzi południowe skrzydło mieszkalne później ozdobione krużgankami.

Prawdopodobnie wtedy już istniało przedzamcze od strony północnej lub północno-wschodniej, z nim łączy się odkryty odcinek muru poza murami zamku właściwego. W końcu XIV wieku w latach 1384-1392 rozbudowano 

Drzeworyt, Tygodnik Illustrowany 1863 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN

zamek wznosząc nowe budynki wzdłuż zaokrąglonego północnego muru. Cały zamek został otoczony zewnętrznym pierścieniem murów co znacznie powiększyło jego dotychczas małą powierzchnię i pozwoliło na wzniesienie nowych zabudowań gospodarczych na obszarze międzymurza.

W latach 1437-1440 komturem na zamku był Konrad von Erlichshausen, który później został wielkim mistrzem Zakonu i przeniósł się do Malborka. Ostatnim komturem piastującym urząd w zamku toruńskim był Albrecht Kalb w latach 1446-1454.

Na początku wojny trzynastoletniej 8 lutego 1454 roku zamek oblegli mieszczanie toruńscy i wojska Związku Pruskiego i szybko go zdobyli. Jako symbol ucisku krzyżackiego zamek został spalony i rozebrany, ocalało tylko gdanisko. Na miejscu zamku przez kolejne wieki stopniowo powstał nasyp, który całkowicie przykrył istniejące resztki murów. Na nasypie w XIX wieku założono ogrody.

Dopiero w okresie międzywojennym powstał pomysł odsłonięcia pozostałości, jednak prace przerwała druga wojna światowa. Do pomysłu powrócono w 1961 roku i podczas prac prowadzonych do 1965 roku odkryto mury krzyżackiej twierdzy.